Πριν την κοινωνία των πολιτών

* Τα συλλαλητήρια και οι πορείες τείνουν να γίνουν παρωχημένη μορφή κοινωνικής αντίδρασης και η συχνότητα τους εδώ στην Ελλάδα περισσότερο απομακρύνει τον κόσμο παρά τον συσπειρώνει. Πόσω μάλλον όταν πλέον αποτελούν ιδανική ευκαιρία για επεισόδια και καταστροφές, ανεξάρτητα αν πρόκειται για προβοκάτσιες ή όχι. Με τα συνδικάτα να έχουν χάσει τα ερείσματα τους στις πλατιές μάζες, η κοινωνία των πολιτών πρέπει να οργανωθεί και να βρει άλλες πιο αποτελεσματικές μορφές αντίδρασης και ακτιβισμού... (stel)

Πριν την κοινωνία των πολιτών του Κώστα Γιαννακίδη (στην ιστοσελίδα http://www.protagon.gr/)

Θα ήταν σατανικά όμορφο αν οι άνθρωποι γέμιζαν την πλατεία Συντάγματος στη διαμαρτυρία για τη βία και την αδικία στην οικονομία. Θα ήταν όμορφο επειδή κάποια λουλούδια θα άρχισαν να ανθίζουν έξω από τα παρτέρια. Μόνο που, όπως αποδεικνύεται, η κοινωνία των πολιτών θα αργήσει κάπως να βγάλει το κεφάλι της από την ανυπαρξία, να πάρει τα χέρια από το πληκτρολόγιο και το κορμί της από τον καναπέ.

Οι άνθρωποι, λοιπόν, δεν ανταποκρίνονται με θέρμη στις προσκλήσεις που διακινούνται από την κοινωνική δικτύωση. Πιθανότατα αυτό συμβαίνει επειδή το μήνυμα δεν είναι σαφές: είναι χαρακτηριστικό ότι κυκλοφορούσαν δύο εκδοχές για τη συγκέντρωση στο Σύνταγμα-και οι δύο σωστές. Δεν συγκίνησαν περισσότερους από 150. Ισως να ήταν και λιγότεροι αφού όλο και κάποιοι από τους συγκεντρωμένους θα ξεπήδησαν μέσα από τους περαστικούς. Σχετική επιτυχία είχε σημειώσει μόνο η κινητοποίηση του 2007 για τις πυρκαγιές, τότε που οι μαυροφορεμένες φιγούρες γέμισαν την πλατεία. Τότε όμως το μήνυμα ήταν ξεκάθαρο και η φόρτιση μεγάλη.

Τώρα τα πράγματα είναι αλλιώς. Οι πολίτες έχουν κουραστεί. Οχι τόσο από το μάταιο των αιτημάτων τους, όσο από την επανάληψη των κινητοποιήσεων. Οταν στο κέντρο της πόλης σημειώνονται πορείες πρωί και απόγευμα, τότε αρχίζεις και τις βλέπεις σαν λεωφορείο: έχασες το πρωινό, μπορείς να ανέβεις στο απογευματινό. Και φυσικά δεν υπάρχει κοινωνικός, συνδικαλιστικός και πολιτικός φορέας που θα έδινε την πνοή του σε αντίστοιχες κινητοποιήσεις. Οσο η εκδήλωση παραμένει ακηδεμόνευτη, τόσο θα στερείται μικροφωνικής εγκατάστασης, εξέδρας και στοιχειώδους οργάνωσης. Τα κόμματα και οι συνδικαλιστές θα μας έλεγαν ότι η οργάνωση στέκεται μόνο κάτω από μπλοκ και πανό. Μάλλον δεν έχουν άδικο. Ομως όταν ο αυθορμητισμός σταθεί απέναντι στην επαγγελματική οργάνωση, όταν όλοι βάλουν τα μαύρα και κατεβάσουν τα πανό, τότε το μήνυμα θα γίνει ισχυρότερο. Δεν θα χρειάζονται ούτε φωνές. Θα αρκεί η σιωπή και η παγωμένη ματιά του πλήθους.